Δρ. Νίκος Ελευθεριάδης
Σε περίπτωση ιλίγγου απευθυνθείτε το συντομότερο στον ωτορινολαρυγγολόγο σας. Όταν ο ειδικός έλεγχος γίνει νωρίς εντοπίζεται με μεγαλύτερη ακρίβεια το αίτιο του ιλίγγου. Αν περάσουν ημέρες ή πάρετε φάρμακα πχ Vertigo-Vomex τότε η διάγνωση γίνεται δυσκολότερη. Ο ίλιγγος είναι πρόβλημα του λαβυρίνθου του αυτιού και εκτιμάται από τον ωτορινολαρυγγολόγο και όχι από τον παθολόγο. Ανησυχητικό σύμπτωμα είναι το να έχει κανείς βουητά ή/και πτώση της ακοής μόνο από το ένα αυτί.
Ο ίλιγγος είναι η εμπειρία κατά την οποία βλέπουμε τα πράγματα να γυρίζουν γύρω μας ή εμείς να γυρίζουμε γύρω από τα πράγματα. Συνήθως συνοδεύεται από αίσθημα ναυτίας (ανακάτεμα στο στομάχι) ή ακόμη και εμετό. Προκαλεί μεγάλη ανασφάλεια και μπορεί να παρεμποδίσει τις καθημερινές δραστηριότητες για ώρες ή ακόμη και μέρες. Πολλές φορές οι ασθενείς περιγράφουν ένα αίσθημα αστάθειας ή και ζάλης και γι'αυτό χρειάζεται ένα λεπτομερές ιστορικό.
Η θεραπεία του ιλίγγου και της αστάθειας είναι εξατομικευμένη, δηλαδή προσαρμόζεται ανάλογα με το πρόβλημα, την ηλικία του ασθενούς, την κινητική και φυσική του κατάσταση. Συνήθως καθοδηγούμε τον ασθενή σε διαδοχικό πρόγραμμα ασκήσεων αποκατάστασης του συστήματος ισορροπίας, δηλαδή των λαβυρίνθων, των ματιών, του αυχένα και των αρθρώσεων. Με το πρόγραμμα αποκατάστασης όχι μόνο αντιμετωπίζεται ο ίλιγγος, αλλά γυμνάζεται και το σύστημα ισορροπίας ώστε να είναι πιο ανθεκτικό σε μελλοντική εμφάνιση ιλίγγου.
|
Ο τυπικός ειδικός έλεγχος σε πρόβλημα ιλίγγου περιλαμβάνει 1. Έλεγχο της ακοής (τονική ακουομετρία, τυμπανομετρία, αντανακλαστικά αναβολέα, ενίοτε ομιλητική ακουομετρία) 2. Ωτοακουστικές εκπομπές 3. Ακουστικά προκλητά δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους και ενίοτε ηλεκτροκοχλιογραφία 4. Βιντεονυσταγμογραφία (έλεγχος των λαβυρίνθων) Το σύνολο των παραπάνω εξετάσεων σε συνδυασμό με το ιστορικό και την κλινική εξέταση επιτρέπουν στον ειδικό ιατρό τη διάγνωση και το σχεδιασμό της θεραπευτικής αντιμετώπισης.
|
Υπάρχουν πολλά αίτια, που προκαλούν ίλιγγο-αστάθεια και θα αναφερθούν μόνο τα πιο συχνά.
1. Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης. Οφείλεται στην αποκόλληση κρυστάλλων μέσα στο λαβύρινθο, οι οποίοι κατά την κίνηση του κεφαλιού ερεθίζουν συγκεκριμένα σημεία του λαβυρίνθου και προκαλούν ίλιγγο. Συνήθως διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα, αν και το αίσθημα της ζάλης μπορεί να παραμείνει για ώρες. Η διάγνωση συνήθως τίθεται με έναν ειδικό χειρισμό, που εκτελεί ο γιατρός στο ιατρείο. Αντιμετωπίζεται με ειδικές ασκήσεις και χειρισμούς επανατοποθέτησης (μόνο από εξειδικευμένους ιατρούς) των αλάτων, που έχουν αποκολληθεί.
2. Νόσος Meniere (Μενιέρ). Πρόκειται για προοδευτική πάθηση, η οποία μπορεί να συνδυάζει τον ίλιγγο με βαρηκοΐα και εμβοές (βουητά). Ο ίλιγγος μπορεί να διαρκέσει πολλές ώρες και η κατάσταση αρκετές ημέρες. Η διάγνωση γίνεται με λεπτομερή ακουολογικό έλεγχο και εργαστηριακό έλεγχο του συστήματος ισορροπίας. Χαρακτηριστικό της πάθησης είναι ότι υποτροπιάζει.
3. Λαβυρινθίτιδα. Είναι φλεγμονή του λαβυρίνθου, η οποία μπορεί να οφείλεται στη δράση μικροβίων και η οποία προκαλεί πολύ έντονα συμπτώματα με προβλήματα και από την ακοή και από την ισορροπία. Είναι σοβαρή κατάσταση και χρειάζεται έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.
4. Ιστορικό κακώσεων και ωτοχειρουργικών επεμβάσεων. Κακώσεις στην περιοχή του κεφαλιού, καθώς και επεμβάσεις στην περιοχή του αυτιού μπορεί να διαταράξουν τη φυσιολογική κατασκευή και λειτουργία του λαβυρίνθου.
5. Ακουστικό νευρίνωμα. Πρόκειται για όγκο του ακουστικού νεύρου κατά την πορεία του προς τον εγκέφαλο. Προκαλεί προοδευτικά προβλήματα όχι μόνο στην ακοή, αλλά και στην ισορροπία. Ανησυχητικό σύμπτωμα είναι το να έχει κανείς βουητά ή/και πτώση της ακοής μόνο από το ένα αυτί. Η προσεκτική ακουολογική και νευροωτολογική εξέταση σε συνδυασμό με τις σύγχρονες ακτινολογικές μεθόδους θέτουν τη διάγνωση. Η αντιμετώπιση μπορεί να είναι παρακολούθηση, ακτινοβολία ή εγχείρηση.
6. Σκλήρυνση κατά πλάκας. Είναι προοδευτική εκφυλιστική πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος. Σε αρκετές περιπτώσεις τα αρχικά συμπτώματα είναι βουητά στα αυτιά, διαταραχές ισορροπίας-αστάθεια και ελάττωση της κατανόησης της ομιλίας σε θόρυβο. Ο λεπτομερής έλεγχος είναι ανάλογος της διερεύνησης του ακουστικού νευρινώματος.
Σε κάθε περίπτωση ιλίγγου-αστάθειας απαιτείται λεπτομερές ιστορικό και κλινική εξέταση. Το ιστορικό μπορεί να αποτελεί και το 50% της διάγνωσης. Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει τη στάση και κίνηση του ασθενούς με συγκεκριμένες δοκιμασίες και την πλήρη ωτορινολαρυγγολογική εξέταση.
Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει τη μελέτη του συστήματος ακοής και ισορροπίας. Πάντοτε εξετάζουμε και την ακοή, γιατί το σύστημα ακοής και ισορροπίας αποτελούν μία ενιαία λειτουργική μονάδα. Μετράται η ακοή, διερευνάται η ύπαρξη και τα χαρακτηριστικά των βουητών και σε αρκετές περιπτώσεις γίνεται καταγραφή των ακουστικών προκλητών δυναμικών. Από εργαστηριακής απόψεως το σύστημα ισορροπίας διερευνάται με το βιντεονυσταγμογράφημα. Πρόκειται για σύγχρονη μέθοδο κατά την οποία χρησιμοποιούνται ειδικές υπέρυθρες κάμερες. Κατά την εκτέλεση διαφόρων εξετάσεων προκαλούνται αυτόματες κινήσεις των ματιών, λόγω σύνδεσης των λαβυρίνθων με τα κέντρα κίνησης των ματιών, και οι οποίες κινήσεις καταγράφονται από την υπέρυθρη κάμερα. Προσμετράται η κατεύθυνση της κίνησης, η ταχύτητα της και άλλες παράμετροι. Τελικά εξάγονται συμπεράσματα για τη λειτουργία των λαβυρίνθων πχ αν ένας λαβύρινθος είναι υποτονικός, αν οι δύο λαβύρινθοι συνεργάζονται καλά μεταξύ τους, αν το πρόβλημα δεν είναι από τους λαβύρινθους αλλά από το νευρικό σύστημα κλπ.